Еврокомесарката за проширување, Марта Кос, изјави дека ќе направи се што е во нејзина моќ за да осигура дека билатералните спорови од минатото не го попречуваат напредокот на земјите од Западниот Балкан во процесот на интеграција во Европската Унија. Таа истакна дека приоритет е да се овозможи блиското приближување на регионот кон ЕУ и дека целиот процес треба да биде фокусиран на заедничката цел за мир и просперитет.
„Мојот сон е да ги видиме сите земји од Западниот Балкан во Европската Унија и да ги надминеме историските тензии и граници, како што тоа се случи во многу други делови на Европа“, изјави Кос во воведното обраќање на форумот „Самит ЕУ-Западен Балкан: Обновен пристап кон регионот“, организиран од тинк тенкот „Пријатели на Европа“. Според неа, со отстранувањето на физичките и билатералните бариери, многу од историјските конфликти ќе се решат и ќе се создаде стабилен пат за иднината.
Кос исто така нагласи дека Европската Унија сега има реален план за проширување, со кој се очекува најмалку една земја кандидат да го заврши процесот на приклучување до крајот на мандатот на сегашната Европска комисија. „Надежта и визијата за европска иднина не движеа нас овие години и ќе продолжат да го прават тоа“, додаде таа.
Таа посочи дека мирот, слободата и просперитетот во Европа зависи од создавањето на посилна и пообединета Унија и истакна дека за да се постигне ова, сите земји кандидати треба да покажат кооперативност и посветеност, како на политички, така и на институционален план. „Процесот на проширување не е само технички процес, тој е процес што се работи за доброто на луѓето и за обединување на Европа“, рече Кос.
Црногорскиот претседател, Јаков Милатовиќ, исто така се обрати на форумот и нагласи дека проширувањето на Европската Унија сега има нов импулс, бидејќи е меѓу приоритетите на новата Европска комисија. Според него, постојат четири можни сценарија за иднината на процесот на проширување во регионот:
Најнепожелно сценарио – земјите кандидати не ќе бидат подготвени за членство, ниту ЕУ ќе биде спремна да ги прифати.
Препреките на патот – земјите ќе ги исполнат условите, но ЕУ, поради свои интерни причини, ќе одлучи да не ги прифати.
Прием на неподготвени земји – ситуација во која земјите кандидати не се подготвени за членство, но ЕУ сепак ќе реши да ги примени, што Милатовиќ го оцени како најскапа опција.
Вин-вин сценарио – земјите кандидати успешно ќе ги спроведат реформите и ќе ги изградат демократски и функционални институции, а ЕУ ќе донесе одлука да ги прифати во своите редови.
Генералниот директор на Генералниот директорат за соседство и преговорите за проширување на Европската комисија, Герт Јан Копман, изрази оптимизам дека следната година ќе биде посветена на напредокот на проширувањето, нагласувајќи дека процесот на проширување се враќа на патот кој беше постигнат во 2004 година со „големото проширување“ на Унијата.
Тој додаде дека новата Европска комисија ќе се фокусира на забрзување на процесот на интеграција на земјите од Западниот Балкан и ќе вложи значителни напори за нивната интеграција во иднината.
