Скопје, 9 јануари – Многу експерти во нашата земја постојано предупредуваат дека операциите на руското влијание, дезинформациите и пропагандата во Северна Македонија се присутни со години. Според нив, тоа значи дека медиумите, религиите и сите други сектори се под влијание на авторитарни режими како Русија. Ситуацијата се промени во позитивна насока како резултат на членството на земјата во НАТО, но обидите за ширење на руската пропаганда не престанаа. Тие добија нова димензија, особено по почетокот на руската агресија во Украина. Петрит Сарачини од Институтот за медиуми и аналитика во интервју за новинската агенција Журнал предупреди дека ниту медиумите кај нас не работат доволно против руските дезинформации, па дури и ги проследуваат без воопшто да ги проверат.
„Ширењето на дезинформации кои очигледно се под руско влијание или потекнуваат од Русија е огромно. Дека влијанието што го спомнавте е многу големо, докажува и истражувањето спроведено минатата година од Фондацијата Метаморфозис, каде што се покажа дека перцепцијата на јавноста е дека ЕУ и САД повеќе дезинформираат од Русија.Ова е анкета која е направена професионално, со над илјада и две и триста жители се направени во Македонија, Метаморфозис го објави во мај 2022 година и го покажува влијанието Кои се главните извори на овие дезинформации? Словенските јазици македонскиот и српскиот, се пренесуваат некритички, причина за сензационализам, кликови, но и трендови во уредувачката политика некои политички партии со своите структури во Македонија отворено кажуваат дека се против Западот и НАТО и дека се проруски, почнувајќи од мала парламентарна партија како Левица, но ја имаме и партијата „Единствена Македонија“ или „Македонија уике“, чиј шеф се појави на демонстрациите во 2018 година и влезе во блиндиран автомобил со руско знаме. Ова го виде цела Македонија и целиот свет. Потоа забавата на Родина. Овие не се почитуваат и не сме ние кои ги опишуваат како проруски, туку велат дека се проруски“, потенцира Сарачини, броејќи ги изворите од кои ни доаѓа руската пропаганда и додава дека за да се спречи оваа пропаганда, потребен е „структуриран пристап и на институциите и на медиумите“.
Дури и студија на Фондацијата Фридрих Науман докажува дека на Балканскиот Полуостров „материјалот“ на руските медиуми е многу добредојден и често стигнува до медиумите на српски јазик. Студијата вели дека Спутник и Русија денес стануваат главни извори на информации за настаните во регионалната и глобалната геополитика. Покрај тоа, оваа информација често не одговара на вистината. Анализирајќи ги извештаите на Спутник, извештајот открива дека овде ретко се почитуваат новинарските норми и етика – напротив, преовладуваат пристрасност и тенденција.
„Матрицата во Спутник е јасна. Таа не го следи класичното новинарство – на пример, вестите и коментарите не се одвоени. Изворите се третираат површно, многу поневнимателно и пред сè, со цел на ум. Затоа, целта не е да обезбеди исцрпни информации, но да промовира и постигне политички цели“, се наведува во извештајот. Што прави НАТО и Западот наспроти оваа пропаганда? Дали седите со скрстени раце или одговарате со заслуга?
„Колку што имам информации, за среќа, имаме помош од НАТО во оваа насока и да не беше оваа помош од НАТО, ќе бевме многу полоши отколку што сме сега“, е одговорот на Сарачини, но надополнет со апелот дека локалните институции во РНМ прават повеќе во оваа насока од она што го прават сега. Дури и познатиот новинар Ацо Кабранов, говорејќи на оваа тема, за агенцијата Журнал се изјаснил за „опструкциите од русофилските кругови“, кои според него, за среќа, не успеале.
„Се очекуваше во текот на процесот, пред се на крајот на процесот за членство, да се засилат негативните наративи и дезинформации за да се збунат граѓаните дека не ни треба членство во НАТО, дека со ова губење на суверенитетот и глупоста на слични Оваа дезинформација ни дојде од странски кругови, но прво од нашинците кои поради убедување или од материјални причини работат за Русија и Путин.Да бидам искрен, не е мал бројот на русофилите, пред се меѓу Македонци, но во секој случај државата влезе во НАТО и ова е завршена работа. Нивната намера да не спречат да влеземе во НАТО не успеа, и покрај опструкциите и дезинформациите, пропадна планот Македонија да остане надвор од НАТО“, изјави Кабранов на Журнал.
За „празнина“ што создава простор за руска пропаганда се смета и неопходната неинформираност за придобивките што ги има нашата земја од членството во НАТО. Министерот за информатичко општество и администрација Азир Алиу упати критики до Владата и институциите за постоењето на оваа „празнина“. „Слушајте, за жал, граѓаните на Северна Македонија не се многу добро информирани. Згора на тоа, како партија која има најголем удел во тоа што граѓаните не се информирани е владата и државата бидејќи гледам многу малку директна или индиректна комуникација. со граѓаните.Кога зборувам за директна или индиректна комуникација, односно гледам многу малку информативен материјал за информирање на граѓаните во однос на придобивките, но и процесите директно поврзани со членството во НАТО.Покрај тоа, имам видено многу малку семинари кои се организирани на теми поврзани со НАТО, така што како резултат на неактивност и од владина страна, но сакам да го истакнам и невладиниот сектор, верувам дека граѓаните се многу малку информирани, знаат дека сме членка на НАТО, знаат дека имаме стабилност како држава, но не ги знаат придобивките и можностите што можат да ги имаат како граѓани на земја членка на НАТО“, рече министерот Алиу, барајќи пристап до поактивни институции и граѓански сектор во оваа насока.
